Askeri Şirket Wagner’in Kurucusu Prigojin’in de İçinde Olduğu Uçak Moskova Yakınlarında Düştü

Bir dönem Putin’e yakınlığıyla bilinen, ancak 24 Haziran’da Rusya ordu yönetimi ile gerilim yaşayan askeri şirket Wagner’in kurucusu Yevgeniy Prigojin’in, Moskova’nın kuzeyinde düşen uçakta öldüğü açıklandı.  Wagner grubu, Kremlin’i uçağı düşürmek ve Prigojin’e suikast düzenlemekle suçluyor. Moskova ise olayla ilgili resmi soruşturma açıldığını duyurmanın dışında henüz başka bir açıklamada bulunmadı. Ülkesinin Prigojin’in öldüğü açıklanan olayla bağlantısı bulunmadığını belirten Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise “Herkes kimin bu olayla ilgisi olduğunu biliyor” şeklinde, Kremlin’i işaret ettiği düşünülen bir yorumda bulundu.

Wagner’in Orta Afrika’dan Suriye’ye ve son olarak da Ukrayna’da 24 Haziran’daki gerilime kadar Putin rejiminin proxy gücü olarak çatışma alanlarında aktif olarak yer alması nedeniyle dünya gündeminin ilk sıralarına oturan olay sonrası Rusya uzmanı akademisyen Dr. Kerim Has ise Wagner ile Kremlin arasında gerilimin yaşandığı 24 Haziran’da attığı bir twiti tekrar paylaştı. Has, söz konusu paylaşımında “Sanırım Wagner tasfiye edilip Rus ordusuna bağlanacak. Prigojin’in de pimi çekilecek.” şeklinde bir yorumda bulunmuştu.

Dünya’nın farklı devletleri ise olayla ilgili art arda açıklamalar yaptı. ABD Başkanı Joe Biden, Yevgeniy Prigojin’in içinde bulunduğu açıklanan uçağın düşmesinde Vladimir Putin’i işaret etti. Biden, “Ne olduğunu tam olarak bilmiyorum ama şaşırmadım. Rusya’da olup da Putin’in arkasında olmadığı pek bir şey yok” ifadelerini kullandı. Nijer’deki darbe ve Afrika’nın eski Fransa sömürgesi Sahel bölgesi ülkelerindeki gerilimlere Rusya’nın dahli nedeniyle, Afrika bağlantısına işaret eden Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ise olayla ilgili “Wagner’li ya da Wagner’siz Rusya’nın sadece Ukrayna’da değil, özellikle Afrika’da alaycı oyununu sürdüreceğinden korkmalıyız” ifadelerini kullandı. Baerbock, “Prigojin ve Wagner’in Ukrayna halkına karşı işlenen korkunç suçlardan ve Afrika’da birbiri ardına işlenen suçlardan sorumlu olduklarını unutmamalıyız” dedi. Fransa hükümet sözcüsü Olivier Véran olayda “makul şüpheler” olduğuna dikkat çekti. Joe Biden’ın Rusya’da olan her şeyin arkasında Putin olduğuna ilişkin sözleri hatırlatılan Véran, “Genel bir kural olarak bunun tespit edilebilecek bir gerçek” olduğunu belirterek, “Prigojin Putin’in kirli işlerini yapan kişiydi. Yaptıkları, kendisine Wagner’in başı olarak suiistimalleri gerçekleştirme sorumluluğu veren Putin’in politikalarından ayrılamaz” yorumunu yaptı.

Öte yandan, düşen uçakta Wagner’in “isim babası” ve ikinci ismi Dimitriy Utkin’in de öldüğü öğrenildi. Rusya Federasyonu askeri istihbarat servisinin (GRU) eski subaylarından biri olan ve Çeçenistan işgali, Suriye Savaşı ile 2014’ten bu yana Rusya’nın, Ukrayna’nın Donbass bölgesindeki operasyonlarında aktif rol alan Utkin’in askeri şirkete Wagner adını, Hitler’in en sevdiği besteci Richard Wagner’e atıfla verdiği belirtiliyor.

Rusya Federasyonu Sivil Havacılık Dairesi Rosaviatsiya  üçü mürettebat 10 kişinin seyahat ettiği hepsinin öldüğünü, uçağın yolcu listesinde Prigojin’in adının da yer aldığın duyurdu. Ancak Rosaviatsa’nın Prigojin’in öldüğü teyidi, Wagner bağlantılı Telegram kanalı Grey Zone’un, Prigojin’in “Rusya’ya ihanet edenlerin eylemleri tarafından öldürüldüğünü” duyurması sonrası geldi. Flightradar24’ün verilerine göre uçak Moskova’dan, Wagner’in merkez üssünün bulunduğu St. Petersburg’a seyir halindeyken, yerel saatle 18:11’de radardan kayboldu. Daha önce bir kazası bulunan Embraer Legacy 600 model uçağın düşüş nedeni ise henüz netleşmezken, uçuş uzmanlarının ve görgü tanıklarının yorumları her şeyin 30 saniye gibi kısa bir zaman diliminde gerçekleştiği yönünde. Bir görgü tanığı da patlama sesi duyduğunu belirterek, “Ses gök gürültüsü gibi değildi, metalik bir patlamaydı” dedi.