25 Ekim 2021 tarihinde gerçekleşen askeri darbe sonrasında yeniden başlayan kitlesel eylemlerin şiddetlenerek devam ettiği Sudan’da mücadele eden “Sudanlı Anarşistler Topluluğu”nun bir üyesi ile CrimethInc tarafından gerçekleştirilen bu röportaj; 2019’dan bu yana devam eden mücadeleleri, güncel durumu ve 2019’dan itibaren politik bir özne olarak ortaya çıkan anarşist hareketi anlamamız için faydalı bilgiler içeriyor.
Dün [30 Aralık] Sudan’da, 25 Ekim’de iktidarı ele geçiren askeri diktatörlüğe karşı ülke çapındaki gösteriler sırasında, devlet güçleri protestoculara karşı defalarca gerçek mermi kullandı, en az dört kişiyi öldürdü ve çok daha fazlasını da yaraladı. Güvenlik güçleri 25 Ekim darbesinden bu yana çok sayıda göstericiyi öldürdü. Bununla birlikte, yerel direniş komitelerine ve cesur sokak gösterilerine dayanan güçlü bir hareket, ordunun altında iktidarın konsolide edilmesine karşı direnmeye devam ediyor. Sudan dışındaki insanların durumu anlamalarına yardımcı olma umuduyla, gösterilere katılan anarşist katılımcılarla yapılan aşağıdaki röportajı sunuyoruz.
Aralık 2018’de, yaklaşık otuz yıldır Sudan’ı yöneten diktatör Ömer El Beşir’e karşı ülke çapında büyük protestolar patlak verdi. El-Beşir Nisan 2019’da kaçtı; Yine de hükümetin kontrolünü ele geçiren Askeri Geçiş Konseyi’ne karşı ayaklanmalar, ablukalar ve oturma eylemleri devam etti. Ve başkent Hartum’un kalbindeki El Kaide Meydanı’nda, protesto amacıyla kitlesel bir meydan işgali gerçekleştirildi. Konsey ile bağlantılı askeri güçler, protestoculara yönelik saldırılarını hızlandırdılar ve bu saldırıları oturma eylemlerini vahşice dağıttıkları 3 Haziran 2019’da doruğa ulaştı. Özellikle El Kaide Meydanı’ndaki işgale yönelik saldırılarıyla vahşi bir katliam gerçekleştirdiler.
Buna cevaben Sudan’ın büyük bir kısmı 9-11 Haziran tarihleri arasında bir genel grevle sarsıldı. Ancak nihayetinde hareketin bazı temsilcileri rejimle müzakereler gerçekleştirerek, askeri ve sivil temsilcilerden oluşan geçici bir hükümetin yeni bir yönetime geçiş sürecini yöneteceği bir iktidar paylaşımı anlaşması imzaladılar. Bu uzlaşma 25 Ekim askeri darbesiyle sona erdi.
Sudan’ın başkenti Hartum’da anarşistlerle yapılan bu röportajın ilk bölümü 28 Aralık’ta gerçekleştirildi. İkinci bölüm 30 Aralık’ta ülke çapındaki gösterilerin hemen ardından yazıldı. Facebook sayfalarından Sudanlı Anarşistler Topluluğu (تجمع اللاسلطويين السودانيين – Sudanese Anarchists Gathering) hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Sudan dışındaki insanların onları en etkin biçimde nasıl destekleyebileceklerini öğrendikçe bu makaleyi daha fazla bilgi ile güncelleyeceğiz.
Röportaj: Sudanlı Anarşistler Topluluğu
Öncelikle bize biraz grubunuzdan bahsedin.
Grup, Hartum’daki tüm anarşistleri bir araya getirmemizin ardından 2020’nin sonunda Hartum’da kuruldu. Aralık 2018 devriminden beri birlikteyiz ve bazılarımız birbirini lise ve üniversiteden beri tanıyor.
Biz Hartum’daki anarşistler, “direniş komitelerinin” üyeleriyiz ve yürüyüşler sırasında diğer devrimcilerle birlikte bayraklarımızı dalgalandırıyoruz ve duvarlara yazılama yaparak anarşiyi tanıtıyoruz.
Otoriterliğin her türlüsüne karşıyız. İfade özgürlüğü ve bireysel özerklikten yanayız.
Sudan dışındaki anarşistlerle herhangi bir bağlantınız var mı?
Sudan dışında bağlantımız olan tek anarşist sizlersiniz.
Sizden başka anarşistler ve anarşist gruplar var mı? Yoksa bildiğiniz kadarıyla sadece siz misiniz?
Sudan’da Port Sudan şehrinde başka anarşistler var ve onlara bir araya gelebilmek için temas halindeyiz. Ve umarız daha sonra dünyanın geri kalanındaki anarşistlerle bir araya gelebiliriz ve ciddi çabalarla anarşiyi dünya çapında yayacağız. birlikte dünya çapında anarşi. Ve o zaman umuyoruz ki sonunda dünyanın geri kalanındaki anarşistlerle birlikte ve ciddi bir çalışmayla anarşiyi dünya çapında yayacağız.
Sudan’ın anarşist mücadele tarihi var mı yoksa daha yeni bir şey mi?
Bir fikir ve uygulama olarak anti-otoriterlik Sudan’da ilk kez 2018 devrimindeki ilk yürüyüş sırasında ortaya çıktı. Ancak medyada çok az yer aldı ve bu nedenle gözden kaçırıldı.
İnsanlar anarşistlere nasıl tepki veriyor? Anarşistlerin daha geniş protestolar ve toplumsal hareketlerle ilişkisi nedir?
İnsanlar anarşist hareket konusunda kutuplaşmış durumda, ancak bizim için önemli olan devrimci dostlarımızın bizimle uyum ve tam dayanışma içinde olmaları. Faşist sistemi yıkmak ve örgütsel anlamda yatay, ekonomik anlamda sosyalist bir sistem yaratma mücadelesinde onlarla birlikteyiz. “Devrim”in talepleri bizimkiyle çok benzeşiyor.
Sudan’daki mevcut durumdan bahseder misiniz? Anladığımız kadarıyla protestolar en azından 2019’dan bu yana devam ediyor; önce Ömer El Beşir’e [eski devlet başkanı], şimdi de askeri cuntaya karşı. Şu anda devlet güçleri veya diğerleri ne tür baskılar uyguluyorlar?
Devrim, Aralık 2018’den beri devam ediyor. Devrim başladığında protestolar, Sudan Genelkurmay Başkanlığı karargahını işgal edip oturma eylemi gerçekleştirerek 11 Nisan 2019’da devirdiğimiz Ömer El Beşir liderliğindeki Müslüman Kardeşler hükümeti tarafından vahşice bastırıldı. Ama ne yazık ki işgal daha sonra bastırıldı: 500 devrimci öldürüldü ve devrimimiz ordu komutanları ve “yumuşak geçiş” tarafından çalındı. (1) Askeri Geçiş Konseyi (TMC) ve Özgürlük ve Değişim Güçleri (FCC) (2) 17 Ağustos 2019’da, demokrasiye dönüş için 39 aylık bir geçiş süreci konusunda anlaştılar. Ancak biz devrimciler durmadık – geçiş hükümetinin gerçek bir “teknokratik” sivil hükümete [yani mevki sahibi politikacılardan değil sivillerden oluşan bir hükümet] geçişini sağlama umuduyla orduyu protesto etmeye devam ettik.
Sonra darbe oldu [25 Ekim 2021 darbesi] ve ordu sivil hükümeti feshetti ve üyelerini tutukladı.
Ama biz vazgeçmiyoruz. Darbeden bu yana göz yaşartıcı gaz, ses bombası ve gerçek mermi kullanarak 47 devrimciyi öldürmüş ve 1200 kişiyi yaralamış olsalar da sokaklar hala onlara karşı meydan okuma ve direnişle dolup taşıyor. Onları hâlâ protesto ediyoruz ve devirmeyi hedefliyoruz.
Sudan’daki anarşist olmayan gruplarla ilgili görüşünüz nedir? Onlarla birlikte çalışıyor musunuz? Onlarla işbirliği yapıyorsanız, işbirliğinizin doğası nedir?
Kendimizi, devrime katılmış olan “siyasi kuluçka makinesi”nden (3) ayrıştırdık ve bütün devrimci hareketlerin dahil olduğu devrimci dostlarımızla birlikte direniş komiteleri kurduk. Karşılaştığımız şiddete rağmen hükümeti devirmek için sokaklarda devrime öncülük etmeye başladık. Şiddetlerine ve kurşunlarına korumasız bedenlerimizle ve şiddet içermeyen yöntemlerle karşı çıkıyoruz.
Ve bize karşı bazen gerçek mermi kullanıyorlar ve bu da yaralanmalara veya ölümlere neden oluyor.
Bilmemiz gereken başka bir şey var mı? Uluslararası anarşist hareketlerden herhangi bir talebiniz var mı?
Perşembe günü çok sayıda yürüyüş ve protesto gerçekleştirilmesi planlanıyor. Yetkililer interneti engellemeden önce diğer devrimcilerle yürüyüşlerin rotalarını belirledik; tüm yürüyüş kolları Cumhuriyet Sarayı’nı hedefliyor. Bu yürüyüşlere karşı aşırı şiddet uygulanacak; sonunda ölebilirim, çünkü biz anarşistler her zaman ön saflardayız ve sokaklarda yürüyüşleri biz örgütlüyoruz.
Sponsorumuz olmadığı için malzeme desteği istiyoruz. Cebimizden para harcıyoruz ve sahip olduğumuz para ihtiyaçlarımızı karşılamıyor çünkü Sudan’da fiyatlar fahiş hale geldi ve gençler olarak yeterince paramız yok. Dünyadaki tüm anarşistlerin bizi desteklemesini umuyoruz.
Güncelleme: 30 Aralık 2021
Yukarıdaki röportajı gerçekleştirdikten iki gün sonra, 30 Aralık gösterilerinin sonrasında, Sudanlı Anarşistler Topluluğu’nda bağlantıda olduğumuz kişiden aşağıdaki mesajı aldık:
Saraya ulaşamadık. Yolları büyük kuru yük konteynırlarıyla kapattılar. Omdurman ve Bahri şehirlerini ablukaya aldılar (bu şehirlerden hiç kimsenin Hartum’a girmesine izin verilmedi) ve sonra Hartum’da (sarayın olduğu yerde) bize karşı vahşet uyguladılar. Bize gerçek mermilerle ateş ettiler ve hatta çok sayıda kişinin yaralanmasına ve ölümüne neden olan DShK (4) kullandılar. Ayrıca gazetecilere saldırdılar, Al-Arabiya ve Al Hadath televizyon kanallarının binalarına baskın düzenlediler; çalışanlarını gözaltına aldılar ama onları daha sonra serbest bıraktılar. Hastaneleri de bastılar, doktorlara saldırdılar, onları gözaltına aldılar ve yaralı arkadaşlarımızı da gözaltına aldılar.
Şehitlerin cenazelerini alıp gömmemize izin vermiyorlar. Şimdiye kadar sadece iki tanesini alıp gömebildik. Diğerleri için de aynısını yapmaya çalışıyoruz.
Cep telefonlarımız, gerçekleştirdikleri vahşeti kayıt altına alacak kadar gelişmiş değildi, ancak gelişmiş cep telefonları olan bazı insanlar, gerçekleştirdikleri vahşetlerin bir kısmını görüntülemeyi başardılar.
Şu ana kadar dört şehit var, ancak gerçek kurşun kullanılmasının neden olduğu çok sayıda yaralanma var. Şehitler onurumuzdur. Orduya ve otoriteye ölüm.
“Aralık Devrimi Şehitleri; Askeri Konsey Darbesi Şehitleri”
Şehit Ahmed Alaamin Alkununa
Tarih: 30 Aralık 2021
Yaralanma: Kafaya bir kurşun
Şehadet Yeri: Omdurman
Şehit Mustafa Mohammed Musa
Tarih: 30 Aralık 2021
Yaralanma: Göğsüne bir kurşun
Marytrdom’un Yeri: Omdurman
Şehit Mohammed Majed Mohammed “Bebo”
Tarih: 30 Aralık 2021
Yaralanma: Kafaya bir kurşun
Şehadet Yeri: Omdurman
Şehit Mutawakil Yousef Saleh
Tarih: 30 Aralık 2021
Yaralanma: Göğsüne bir kurşun
Şehadet Yeri: Omdurman
(1) “Yumuşak Geçiş” 2011’de Sudan’da müzakere edilmiş olan, Ömer El Beşir’e savaş suçları için bir tür af çıkartılmasını içeren, bir sivil yönetime geçiş önerisini tanımlamak için kullanılan bir ifadeydi. O zamandan beri, muhalefetin iktidara ortak olması karşılığında, rejimi devirmeye çalışmaktan vazgeçeceği ve aynı zamanda ABD politikalarına ve genel olarak statükoya boyun eğmeyi kabul edeceği, rejim ve muhalefet arasındaki ittifak tartışmalarını tanımlamak için kullanıldı.
(2) Özgürlük ve Değişim Güçleri (FCC), protestoları örgütleyen sivil toplum örgütleri ve siyasi partilerden oluşan bir koalisyondur. Askeri Geçiş Konseyi (TMC) ile gerçekleştirilen sivil yönetime dönüş müzakerelerinin bir parçasıydı.
(3) Arapça “لحاضنة السياسية” terimi -kabaca “Siyasi kuluçka makinesi” olarak çevrildi- Geçiş hükümetinin Sudan’da üstlenmiş olduğu varsayılan rolü ifade etmek için kullanılıyor.
(4) DShK, Sovyet döneminden kalma kayış beslemeli bir tür ağır makineli tüfektir. [ç.n. Kısaltılmasından yola çıkılarak Doçka veya Doşka olarak da bilinir]
Kaynak: Sudan: Anarchists against the Military Dictatorship
Çeviri: Yeryüzü Postası