Errico Malatesta’nın Anarşist Gazetesi Umanità Nova 102 Yaşında! – Kısa Bir Tarih

26 Şubat 1920 tarihinde İtalya’da ilk sayısını çıkaran anarşist günlük gazete Umanità Nova, bugün 102 yaşında.

Gazetenin kurucuları ve çalışanları arasında çokça bilinen İtalyan anarşist Errico Malatesta’nın yanı sıra o yıllarda devrimci mücadele ile Bolşevik baskı arasında ve halen Rusya’da yaşamakta olan Rus anarşist Volin; 1920’de 300.000 üyesi olan anarko sendikalist USI (İtalyan Sendikalist Birliği)’den Armando Borghi, editör komitesinde Malatesta ile birlikte Ettore Molinari, Giovanni Forbicini, Carlo Molaschi, Pasquale Binazzi, Luigi Damiani, Luigi Fabbri ve daha birçok anarşist bulunuyordu.

UCAI (İtalyan Komünist-Anarşist Sendikası) Nisan 1919’da Firenze Kongresinde kurulmuştu. Bu Kongrede oluşan yeni örgütte 94 yerel grup ve federasyonun temsilcilerinin yanı sıra, üye olmadan işbirliği yapmak isteyen farklı akımlardan pek çok anarşist yer alıyordu. Ettore Molinari ve Nella Giacomelli kongrede ulusal düzeyde yayımlanacak günlük bir anarşist gazete çıkarmayı önerdiler. Kongre Molinari, Giacomelli ve Spinaci’ye projenin gerçekleştirilebilirliği üzerine çalışma ve finansmanı için abonelikleri başlatma görevini verdi. Projenin gerçekleştirilebilirliği hakkında şüpheler ve günlük bir anarşist gazetenin anarşist dergilerin çeşitliliğine zarar verebileceğine ilişkin endişeler vardı. Nihayet Ekim 1919’da editör komitesinin yayımladığı bir bildiri ile çalışmalar başladı ve büyük başarı ile sonuçlanan finansman çalışmalarına başlandı.

Gazetenin adı “Umanità Nova” (Yeni İnsanlık)’ın, Nella Giacomelli tarafından önerildiği düşünülmektedir. Nella, toplumsal devrimlerin artık bir düş olmadığı ve liberteryen komünizmin erişilebilir bir hedef olduğu bir dönemde bu ismin “en yüksek emellerimizi ve herhangi bir sapma olmaksızın bunlara nasıl ulaşacağımızı” temsil etmesi gerektiğini ifade etmiştir. Giacomelli gazetenin ismiyle ilgili şunları aktarıyor:

“Umanità Nova planlanladığımız gazetenin başlığı — yumuşak bir isim, hatta neredeyse İncil’den çıkmış gibi, uyumsuz diyor bazıları, kargaşa içindeki bir toplumun hızlı nefesi, sarsıcı olaylar, şiddet eylemi tehdidi ve içinde yaşadığımız bu zamanın cesur cesareti. [….] Umanità Nova! : en büyük umutlarımızın tüm anlamını kucaklıyor, ve hatasızca takip edilecek bir yol gösteriyor. [….] Kaçınılmaz olan için yola çıkıyoruz. Devrim artık bir hayal değil; liberter komünizm ulaşılabilir bir hedeftir; anarşist ideal artık bir ütopya değil. Kitlelerin çığlığı atölyelerden ve uçsuz bucaksız tarlalardan taşıyor; insanlığın yüzyıllardır süren ıstırabına karşı en insani protestoyu hayata geçiriyor; Spartaküs zincirlerini kırmak üzere; birçok zihin dünyayı yeniden yaratmak için ayağa kalkacak!”

Gazete ilk sayısını yayımladığı 26 Şubat’tan sonraki ay günlük 60.000 tiraja ulaştı. Devlet Umanità Nova’nın başlangıcından bu yana yayımlanmasını engellemeye çalışmıştı. Bunu, parası önceden ödenmiş olmasına rağmen devlet işletmeleri olan kağıt fabrikalarından teslimatı geciktirerek yapmıştı. Bunun üzerine kağıt fabrikalarına enerji sağlayan Valdarno linyit madencileri toplu grev tehdidinde bulunarak gazeteye kağıt teslimini kısa sürede sağlamışlardı.

1922’de Mussolini’nin iktidara gelmesi ile gazete faşist rejim tarafından zorla kapatılmıştı. Bu kapatma hakaret suçlamaları ve ihbarları; idari konularda düzensizlik iddiaları ile yüksek para cezaları; basım araçlarının faşistler tarafından sabote edilmesi; daha önceki editörlere, idari görevdeki konsey üyelerine karşı fikir suçlarına ilişkin ihbar ve suçlamalar; Umanita Novà’nın belge ve mali kaynaklarına el koyulması gibi pek çok baskıcı adımdan sonra gelmişti. Faşist dönem sırasında gazete İtalyan anarşistlerin sürgünde olduğu ülkelerde tek sayı halinde ara sıra çıkmaya devam etmiş, 1943 ve 1945 yılları arasında Firenze, Cenova ve Roma’da basılan binlerce kopya ile yayınına yasa dışı olarak devam etmişti. Umanita Novà silahlı antifaşist ve Birleşik Krallık, ABD, Fransa gibi ülkelerden oluşan Müttefik Ülkelerin askeri diktatörlüğüne karşı gelişen başkaldırının bayrağı ve sesi olmuştu. Gazete Mayıs 1945’e kadar Frenze’de 14 sayı basılmış ve 8000 tiraja ulaşmıştı. Bu baskı için Müttefik Mahkemeleri dizgici Lato Latini’yi hapis cezasına çarptırmıştı.

Bir söyleşide Umanità Nova’nın anarşist hareket üzerindeki tarihi ve güncel etkilerinden şöyle bahsediliyor:

“Umanità Nova , devam etmekte olan devrim sürecinde zafere ulaşmayı sağlayacak bir araç olarak ortaya çıkmıştır. Devrimci güçler ve anarşist hareketin sendikalaşma ihtiyacı arasındaki ortak cepheyi oluşturmuş ve bireyselci ve örgütlenme karşıtı dahil, tüm eğilimlere platform sağlayacak ortak bir propaganda aracı yaratma girişiminden doğmuştur. UAI (İtalya Anarşist Sendikası), bir yıl önce kurulan UCAI’nin yerine geçecek bir yapı olarak Temmuz 1920’de Bologna Kongresi’nde kurulmuştur . Kongre’de 700 yerel grup ve federasyon temsil edilmiştir. UAI’nin yapısı UCAI’ye nispeten daha esnekti ancak, teorik prensiplerden ve stratejilerden oluşan “Programma” aynı idi. UAI yine de hemen hemen tüm eğilimleri bir araya toplamıştır. Bu süreçte Umanita Nova çok önemli bir rol oynamıştır. Kuruluşundan bu yana gazete anarşist hareketin başvuru noktası ve İtalya’da anarşist basının ana sesi olmuştur. Bugün Umanita Nova FAI’nin (İtalya Anarşist Federasyonu) eylemlerinde merkezi bir rol oynamaktadır. FAI Umanita Nova’nın yayımlanmasını, dağıtımını ve idaresini üstlenmiştir. Bunların yanı sıra gazetenin editörlerini ve baş editörünü de UAI yapar (baş editörlük basın özgürlüğü yasaları nedeni ile zorunludur). Bugün Umanita Nova yalnızca FAI’yi değil genel anlamda sosyal anarşizmi de temsil etmektedir.”